خبرگزاری مهر

گمرک ایران در نامه‌ای به غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن  و کشاورزی ایران نسبت به مطالبات گمرکی از دولت دوازدهم واکنش نشان داد. در این نامه در گزارشی اجمالی به روند اقدامات گمرک جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده و اعلام شده که پیگیری فعالان اقتصادی در جهت دستیابی به مطالبات، اقدام مناسب و مؤثری بوده؛ اما توجه به این نکته ضروری است که باید مطالب مبتنی بر واقعیات ارائه شود.

در این نامه به ایجاد پنجره واحد و برقراری ارتباط با بیش از ۲۲ دستگاه مجوزدهنده و سرگردانی تجار در اخذ مجوز از سازمان‌ها قبل از استقرار گمرک الکترونیک اشاره و آمده است: پنجره تجارت فرامرزی علی‌رغم همه مقاومت‌های بیرونی محقق شده که اگر فقط به همین دستاورد گمرک به طور دقیق توجه شود، قطعاً تصدیق خواهند داشت که چه مشکلاتی از سر راه بازرگانی کشور برداشته شده و ما به این موضوع که خدمت مهمی به تجارت خارجی کشورمان است بر خود می‌بالیم.

استقرار سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی، امکان ایجاد بزرگ‌ترین بانک اطلاعات تجارت خارجی کشور را فراهم کرده است.

ایجاد دروازه مشترک مرزی با سایر کشورها امکان تبادل الکترونیکی اطلاعات میسر کرده که این امر ضمن تسهیل در ترخیص کالا موجب حصول اطمینان از صحت اطلاعات و جلوگیری از هرگونه جعل و تخلف می‌شود. راه‌اندازی برنامه‌های TIREEPP و E-TIR (کارنه‌تیر الکترونیکی) متعاقب امضا تفاهم‌نامه سه‌جانبه فی‌مابین اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران- اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل جاده‌ای (IRU) و گمرک جمهوری اسلامی ایران و بهره‌گیری از گردش اطلاعات مرتبط قابل دسترس، گام مهمی در ایجاد بستر امن ترانزیت کالا و گسترس تجارت خارجی کشور برداشته است.

همچنین ارائه آمار روزانه تجارت خارجی کشور در راستای اجرای قانون دسترسی آزاد به اطلاعات گمرک به جهت ایجاد شفافیت اطلاعات حوزه تجارت فرامرزی و نیز جلوگیری از ارتباط فیزیکی تجار و حق‌العمل‌کاران با کارشناسان گمرکی که این امر موجب بهبود سلامت محیط کاری شده است.

این اقدامات باعث شده که وضعیت فعلی گمرک قابل مقایسه با وضعیت گذشته نباشد با پیاده‌سازی این سامانه‌ها، هم فرآیند انجام تشریفات گمرکی به طور قابل توجهی سریع‌تر شده و هم با ارتقاء امکان نظارت بر این فرآیند دستاوردهای مهمی در مبارزه با قاچاق کالا و تخلفات گمرکی و ارتقاء سلامت اداری و مبارزه با فساد و نیز افزایش درآمدهای گمرکی دولت داشته‌ایم که منجر به بهبود ۵ رتبه‌ای ایران در شاخص ادراک فساد اقتصادی در سال ۲۰۱۶ شده است. در این راستا در اثر استفاده از سامانه و نیز ردیابی و بکارگیری تجهیزات مدرن ازجمله ایکس‌ری موفق شدیم که از ۹۵ کیلو کشفیات مواد مخدر و پیش‌ساز در سال ۱۳۹۱ به ۳۰۰ هزار کیلو کشفیات در سال ۱۳۹۵ دست یابیم که تنها یک قلم از این کشفیات معادل ۵۳۶ کیلوگرم هروئین است که بر این اساس کشور ایران بیشترین کشفیات مربوط به مواد مخدر، روان‌گردان و انواع پیش‌سازهای صنعتی را داشته و رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. همچنین بهره‌برداری بهینه از دستگاه‌های کنترلی پیشرفته در جهت کشف قاچاق انسان در سال ۱۳۹۵ منجر به کشف ۵۰ مورد قاچاق انسان در گمرک بازرگان شده است.

براساس این نامه، یکی از دستاوردهای مهم پروژه گمرک، امکان‌پذیری ارزش‌گذاری یکپارچه کالاهای وارداتی به صورت الکترونیک و بکارگیری کارشناسی متمرکز و حذف ارتباط مستقیم خدمت‌گیرندگان از کارکنان در تشریفات گمرکی است که کمک مؤثری به ارتقاء شفافیت و سلامت اداری در انجام فرآیندهای گمرکی می‌کند. از مزایای راه‌اندازی این سامانه یکسان‌سازی نحوه ارزش‌گذاری کالا در تمام گمرکات کشور است، به نحوی که از اعمال سلیقه‌های فردی در امر رسیدگی و تعیین ارزش کالا و تعرفه جلوگیری به عمل می‌آید.

درخصوص تعدد گمرکات، ایجاد گمرکات در کشور به موجب قوانین و براساس مطالبات نمایندگان مردم و ظرفیت‌های تجاری تعیین شده است. افزایش تعدد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، درخواست ایجاد بازارچه‌های مرزی، مطالبات بخش خصوصی ازجمله فعالان اقتصادی استان‌ها برای انجام تشریفات صادرات در شهرهای مختلف، درخواست اتاق‌های بازرگانی کشور ازجمله اتاق بازرگانی کرمانشاه و ایلام برای فعال شدن گمرک سومار و ایلام، تجهیز فرودگاه‌ها و بین‌المللی شدن آنها، به طور طبیعی افزایش گمرکات را در پی داشته است. در ارتباط با مبحث مسدود کردن کانال‌های سودجویی و تعرفه‌ای لازم به ذکر است، با حذف موانع غیرتعرفه‌ای و حرکت در جهت کنترل‌های مبتنی بر تعرفه مصوب دولت و نظام ارزی کشور در اجرای قوانین مربوط به بهبود مستمر فضای کسب‌وکار با استفاده از ابزارهای سیستمی، کانال‌های سودجویی مسدود گردیده است.